Dit is het beste mineralenbuffet voor je paard

Het mineralenbuffet voor paarden is een prachtige aanvulling op een natuurlijker paardenwelzijn. Steeds vaker lees je artikelen, producten of posts van enthousiaste eigenaren voor wie het mineralenbuffet een zegen (b)lijkt. Wil je ook starten met een mineralenbuffet voor je paard, of je huidige buffet eens onder de loep nemen? Wij zetten 15 belangrijke checks voor je op een rij voor het beste mineralenbuffet voor je paard. 

Wat is een mineralenbuffet voor je paard?

De zoutliksteen kennen de meeste paardeneigenaren wel. Maar inmiddels zien we steeds vaker een heus buffet voor paarden. Het is een mineralenbuffet, waterbuffet of mineralenbar voor je paard: een aantal drinkbakken voorzien van mooie ingrediënten die de vrije selectie tot mineralen en sporenelementen mogelijk maken voor paarden. Iedere bak bevat een single ingrediënt, zoals Keltisch zeezout of spirulina, vermengd met water. Zo kan je paard zelf besluiten aan welke voedingsstoffen het behoefte heeft. Het verschil met het aanbieden van een liksteen (of likstenenbuffet), is dat het mineralenbuffet altijd een watermengsel is én dat je een mooier, rijker rantsoen aanbiedt met verschillende mineralen en sporenelementen. 

Zo maak je het beste mineralenbuffet

De gedachte van een mineralenbuffet voor je paard is passend bij een natuurlijker paardenhouderij, door een rijker rantsoen en stimulering van vrije keuze en beweging. Tegelijkertijd is het een extra element in je weidemanagement en kunnen er ook – helaas – een hoop zaken averechts werken. Zo gaan we er altijd van uit dat de paarden gezond genoeg zijn om te komen tot zelfregie. Een paard dat niet gezond is of ongezond gevoerd wordt, zal daartoe niet direct in staat zijn. Voor dergelijke paarden adviseren we altijd een dierenarts of therapeut te raadplegen, omdat het vrij aanbieden van kruiden en mineralen niet altijd ongevaarlijk is. 

Ben je zeker van een stabiel, gezond paard en wil je aan de slag met (het optimaliseren van) je mineralenbuffet voor je paard? Met deze 15 checks maak ook jij het beste mineralenbuffet voor je paard én houd je het voor jezelf ook nog eens lekker haalbaar:

1. Plek van je mineralenbuffet: Het mineralenbuffet is bij voorkeur altijd bereikbaar voor je paard of de kudde. Hebben je paarden vrije beweging, bijvoorbeeld op een paddock paradise, track systeem of equi habitat? Dan kan je je buffet gemakkelijk een plek geven in je systeem, bijvoorbeeld op een ruimere voerplaats langs het hek. Gaan je paarden de weide op, en ’s avonds op stal of op een paddock? Dan kan je overwegen je buffet op te splitsen en bijvoorbeeld 3 bakken op de weide en 2 bakken bij de nachtstalling te plaatsen. Wanneer je paard echt op stal gehouden wordt, kan je je bakken het beste aanbieden aan de buitenzijde (gangpad) van zijn staldeur, zodat de bakken niet teveel ruimte in zijn stal innemen. Vanzelfsprekend ondersteunen we vrije keuze en ruimte tot beweging en is stalrust daar over het algemeen minder passend in. 
2. Buiten of binnenplaats: Vaak wordt geadviseerd om een mineralenbuffet te realiseren onder een overkapping, bijvoorbeeld in een schuilstal. Niet alleen hebben de paarden zo de mogelijkheid om ook bij slecht weer gebruik te maken van het buffet; ook voorkom je dat regenbuien de bakken vervuilen of laten overspoelen. Aan de andere kant nodig je de paarden hiermee mogelijk minder uit tot beweging, omdat de schuilstal over het algemeen een fijne (voer)plek voor paarden is. Overweeg daarom toch eens de buitenlucht op de weide of track, of maak eventueel een tweede plek die altijd droog bereikbaar is.
3. Aanpassing op je kudde: Om de kans op kuddestress te minimaliseren, zorg je voor voldoende bereikbaarheid voor alle paarden binnen de kudde. Voor kleinere kuddes van 4 of 5 paarden kan je prima uit met één buffet (mits er rust is in de kudde). Heb je een grotere kudde, of heerst er met regelmaat onrust in de kudde waardoor sommige paarden geen veilige toegang hebben tot het buffet? Zorg dan voor een extra mineralenbuffet. Net zoals het bepalen van het aantal voerplekken op je track of paddock systeem, heb je dus ook bij het maken van een mineralenbuffet rekening te houden met de omvang en dynamieken binnen je kudde.
4. Hoogte van je mineralenbuffet: Hang de bakken op een relatief lage hoogte, bijvoorbeeld zo’n 30-70 cm hoog voor grote paarden. Houd je mini’s? Zorg dat ook zij erbij kunnen. Niet alleen zorg je er zo voor dat je hele kudde erbij kan, ook zorg je er zo voor dat je een prettige en natuurlijke drinkhoogte aanbiedt voor je paard. Hiermee maak je het mineralenbuffet een prettige plek voor je paard en minimaliseer je het risico op nek- en wervelklachten vanwege vreemde houdingen.
5. Watertoevoer naar je mineralenbuffet: Uiteraard is het voor je eigen tijd en voermanagement prettig als het mineralenbuffet voor paarden in de buurt van een waterpunt is. Zo voorkom je dat je je hele terrein over moet met losse waterzakken of emmers en vul je moeiteloos bij.
6. Plaatsing van je bakken: Het is gebruikelijk om je bakken, bijvoorbeeld 5 of 6 stuks, op één rij te plaatsen. Het voordeel daarvan is dat je makkelijker kan zorgen voor water en makkelijker kan bijvullen. Wil je je paarden écht uitnodigen tot beweging, dan kan je er ook voor kiezen te buffet op te splitsen. Plaats de bakken op verschillende plekken van je omheining, langs de track of op de weide. Het kost je wel wat meer management, maar biedt je paarden zo extra variatie. Houd er rekening mee dat je de inname van je mineralen nu wel plek-afhankelijk maakt. Wordt een bak minder gebruikt? Dan hoeft dat dus niet per se aan de inhoud te liggen, maar kan het ook een plek of hoogte zijn die je paard onprettig vindt en waar hij daardoor minder vaak langskomt.
7. Respecteer en ondersteun zelfregie: Als je paard niet gewend is aan bepaalde mineralen of sporenelementen, kunnen smaak en behoefte nog wel eens een uitdaging lijken. Het kan best zijn dat je paard nu even geen behoefte heeft, of dat hij wat moet wennen aan de smaak. In beide gevallen is dat helemaal prima en volledig natuurlijk. Het principe van de vrije keuze vraagt juist om deze regie en feedback van je dier. Het is voor jou als eigenaar echter zonde om alle bakken naar volle dosering te vullen en vervolgens te moeten weggooien. Bouw daarom zowel het aantal keuzes als ook de dosering per bak rustig op (tot de maximale dagelijkse dosering). Je kan er ook voor kiezen om een mineraal bijvoorbeeld eens per 3 dagen aan te bieden. Bij de producten van Leafs zie je dan trouwens meteen hoe lang je met een verpakking kan doen. 
8. Voorspelbaarheid van je bakken: Voor je eigen ‘administratie’ is het heel fijn om ieder mineraal steeds een eigen bak te geven. Je Keltisch zeezout voor je paard zit bijvoorbeeld steeds in bak 1, en je brandnetelthee in bak 2. Toch kan je ook steeds voor een andere volgorde kiezen. Wissel de bakken van positie of spoel ze steeds even goed om en vul ‘m met een ander ingrediënt dan dat erin zat. Je nodigt je paard hiermee steeds uit tot een bewuste zoektocht en minimaliseert het risico op ‘geprogrammeerd’ gedrag; bijvoorbeeld omdat je paard zichzelf heeft aangeleerd altijd de eerste bak te kiezen en daarmee toch een overvloed tot zich te nemen. 
9. Verversen van het mineralenbuffet: Het is aan te raden je buffet na max 72 uur te verversen, omdat het water vervuild raakt en er (zeker bij warm weer) algvorming kan optreden. Gooi de bakken gerust leeg in je plantenborder of op de weide; de voedingsstoffen voor je paard zijn net zo nuttig voor het bodemleven. Spoel je bak even om en vul weer bij met nieuwe ingrediënten. Bij warm weer ververs je vaker; en natuurlijk ook wanneer de bakken dagdagelijks op gaan (maar overschrijd niet de maximale dagelijkse dosering!). Voor jouw gemak zie je bij alle producten van Leafs hoe lang je gebruik kan maken van een verpakking op basis van dagelijkse verversing én van verversing om de 3 dagen. 
10. Vermengen van je mineralenbuffet: Plaats in de buurt van je mineralenbuffet een lange (pol)lepel, bijvoorbeeld van hout of RVS. Zo kan je altijd, ook als je even langsloopt, je kruiden, zouten en mineralen vermengen met het water en maak je het jezelf gemakkelijk. Natuurlijk vul je meteen even bij of ververs je wanneer je ziet dat het water oud of vervuild is geraakt.
11. Beperk je tot de dagelijkse dosering van 1 paard: De vrije keuze van je paard geeft hem de ruimte om extra of minder te nemen van je buffet. In een kudde kan je niet precies zeggen welk paard nu hoeveel neemt. Om een overdosis en daarmee toxische hoeveelheden te voorkomen, bied je altijd de dosering voor één paard aan (idealiter aangepast aan het formaat van je paarden, dus als je alleen mini’s houdt, geef je minder). Zo voorkom je dat één paard in de kudde een teveel opbouwt. Gaat je buffet dagelijks helemaal op? Dan kan je de volgende dag opnieuw bijvullen. Blijf echter observeren welk mineraal door welk paard genomen wordt, zodat je eventueel afwijkende inname kan onderzoeken.
12. Rijk en gevarieerd aanbod: In het basisaanbod van het mineralenbuffet zien we vaak Keltisch zeezout terug, maar ook Oostenrijkse veenmodder (‘veendrenk’) of diatomeeënaarde (kiezelzuuraarde). De kans is dan ook groot dat je je bakken altijd voorzien van dit 3-tal en de rijkheid van je mineralenbuffet onbedoeld afneemt. En dat terwijl je paard écht behoefte heeft aan ruimer aanbod in mineralen en sporenelementen en je precies om die reden een mineralenbuffet aanbiedt. Blijf daarom nieuwsgierig naar een afwisselende inhoud van je bakken. Er zijn genoeg variaties te vinden voor in je mineralenbuffet.
13. Laat gerust eens leeg: in de natuur is er voor paarden geen ‘all you can eat’ buffet dat hem garandeert van een ruim aanbod. Daarom is het echt niet erg – en zelfs wenselijk – soms ook even een bak leeg te laten. Niet alleen zal je zien dat er gedurende de seizoenen een wisselende behoefte is aan het mineralenbuffet; ook boots je hiermee een natuurlijker vorm van ‘schaarste’ aan.
14. Altijd schoon water: zorg altijd voor minimaal 2 ‘normale’ waterpunten met schoon, ongemengd water (eventueel voorzien van een vlotter in de drinkbak voor je paarden).
15. Observeer, observeer en observeer: Zéker als je paard niet gewend is aan de vrije keuze van het mineralenbuffet, of wanneer je paard te maken heeft met onderliggende tekorten of juist snel teveel neemt: houd je paard(en) in het vizier. Het is niet erg als je paard (tijdelijk) geen gebruik maakt van je buffet. Wel dien je op te letten bij een (te) enthousiast en veelvuldig gebruik van het buffet; zéker als het gaat om een specifiek ingrediënt. In dat geval is het aan te raden het voermanagement (en kwaliteit) voor je paard te onderzoeken en je paard eventueel zelf door een arts of therapeut te laten doormeten. Zo stel je met zekerheid vast of je paard gezond is, in staat is tot natuurlijke selectie en geen onderliggend lijden kent. 

Tot slot: kies altijd voor kwalitatieve, suikervrije en ongemengde ingrediënten voor je paard. Het principe van natuurlijke, vrije keuze gaat uit van een duidelijk onderscheid en goede herkenbaarheid van voedingsbronnen. Ga altijd voor producten van humane kwaliteit of die minimaal erkend zijn als (aanvullend) diervoeder en vul je bak altijd met slechts 1 ingrediënt om mengselstress te voorkomen. En zorg dat je de basis op orde hebt van goede voeding voor je paard. Als je daarnaast de 15 checks voor het beste mineralenbuffet weet toe te passen, bied je een prachtige, natuurlijker verrijking aan.