Het voeren van paarden lijkt simpel: wat hooi, wat brok in de welbekende voerschep, en klaar. Dat is hoe we het al jaren doen, maar is dat wel wat je paard écht nodig heeft? Om daar antwoord op te geven, gaan we terug naar hoe je paard ooit ‘geprogrammeerd’ is. We gaan dus terug (en dat doen we bij PUUR voor je Paard eigenlijk altijd) naar hoe het paard ontworpen is en wat het vanuit dat ontwerp nodig heeft van jou als eigenaar. In dit artikel gaan we daarom in op de spijsvertering. Want die vraagt, specifiek bij paarden, om minder, maar vaker voeren.
De natuurlijke grazer… 18 uur per dag
In het wild besteedt een paard ongeveer 18 uur per dag aan het verzamelen en eten van voedsel. Dit is geen toeval – het hele spijsverteringssysteem is hierop ingericht. Een paard eet van nature:
- Meer dan 60 verschillende plantensoorten
- Constant kleine hoeveelheden
- Gevarieerd voedsel met verschillende texturen
Het is duidelijk dat het paard dus geen bulk-eter is. Dat is meteen waarom je minder maar vaker moet voeren, wil je aansluiten op je paard. Want: op dat grazen, bewegen (hapje-stapje) en verwerken van verschillende voedingsbronnen, is het spijsverteringskanaal van het paard ingericht. Dat spijsverteringskanaal is de gehele route ‘van mond tot kont’ en begint dus letterlijk vooraan: de mond.
De mond: meer dan alleen kauwen
Het spijsverteringsproces begint al in de mond. Een paard moet dagelijks ongeveer 40.000 kauwbewegingen maken voor een optimale gezondheid. Waarom is dit zo belangrijk?
- Speekselproductie neutraliseert maagzuur (iets dat bij paarden continu wordt aangemaakt, dus: geen speeksel = direct problemen)
- Betere voorbewerking van voedingsstoffen (al het voer moet door een lange, extreem dunne slokdarm kunnen)
- Natuurlijke slijtage van het gebit
- Mentale bevrediging en verwerking
De kleine maag: een beperkte opslagruimte
Via de slokdarm komt voedsel vervolgens in de maag terecht. Deze is bijzonder klein in verhouding tot de lichaamsomvang, want een maag is slechts 5-14 liter! Dit verklaart waarom:
- Grote voerbeurten problematisch zijn (3 kilo brok is een volledige maaginhoud, waar ook al ruwvoer e.d. in zit)
- Pauzes tussen voerbeurten niet langer dan 4-6 uur mogen duren
- Maagzweren vaak voorkomen bij paarden die lang zonder voer staan (lege maag = te veel maagzuur = aantasting van de maagwand)
De darmen: het hart van de vertering
Het meest bijzondere aan de spijsvertering van paarden gebeurt in de blinde en dikke darm. Met een gezamenlijke inhoud van 150-220 liter vormen ze een enorm fermentatievat waar:
- Vezels worden afgebroken
- Vitaminen worden geproduceerd
- Mineralen worden opgenomen
Hoe gaan we hiermee om in ons management?
Als je een klein beetje begrijpt hoe het paard voedsel verwerkt, zie je al vlot hoe haaks ons (goedbedoelde!) management is. Want wij voeren:
- Een aantal, vaste momenten per dag (in plaats van minimaal 18 uur hapje stapje)
- Royale voerbeurten van soms wel kilo’s tegelijk (in plaats van kleine hapjes die de maag kan verwerken)
- Uren niets, omdat de volgende voerbeurt nog niet aan de gang is (terwijl de maag blijvend wil verwerken en dus zijn eigen maagwand aantast door de continue maagzuur productie)
- Bewerkt, geperst, voorgesneden of gehakseld voedsel dat de kauwbewegingen (en daarmee speekselproductie) minimaliseert (terwijl de vertering daarmee begint om verder goed te kunnen verlopen)
Helaas zullen we nooit in staat zijn onze paarden helemaal in het ‘wilde oerrantsoen’ te kunnen bedienen, maar we kunnen wel beter aansluiten en andere keuzes maken voor onze paarden.
Hoe je beter aansluit op je dier:
1. Verdeel de voeding
Hoe kun je het natuurlijke eetpatroon van je paard ondersteunen?
- Gebruik slowfeeders
- Verdeel het dagrantsoen over meerdere kleine porties en meer voerrondes, eventueel met behulp van voerautomaten
- Denk aan voeding in plaats van kilo’s (van de betere balancers hoef je soms maar 250 gram te voeren per dag)
- Zorg voor constante beschikbaarheid van ruwvoer
2. Bied natuurlijke variatie aan
In het wild eet een paard gevarieerd. Dit kun je nabootsen door:
- Verschillende soorten hooi aan te bieden
- Natuurlijke kruiden toe te voegen, het liefst vanuit het vrije keuze principe en zo onbewerkt mogelijk
- Seizoensgebonden aanpassingen te maken in het voerschema
3. Blijf weg van onherkenbare dingetjes
Kies altijd voor herkenbare, zo natuurlijk mogelijke producten (het liefst met een hoog ‘zo uit de grond’-gehalte). Dat zijn niet de farmaceutische, synthetische producten die snelle oplossingen beloven (hoe verleidelijk ook), maar:
- Grofstengelig hooi, kruiden en takken die het kauwen bevorderen
- Producten zonder allerlei toevoegingen die het spijsverteringskanaal niet herkent
- 100% natuurlijke producten (idealiter groeien ze ook bij jou in de weide of borders)
Conclusie
Het begrijpen en respecteren van de natuurlijke spijsvertering van je paard is essentieel voor zijn gezondheid en welzijn. Door kleine aanpassingen in je voermanagement kun je al een groot verschil maken. Begin vandaag nog met het optimaliseren van je voerschema en onthoud waarom je minder maar vaker moet voeren, en zie het verschil in je paard.
